Bilgisayar Hangi Sayı Sistemine Göre Çalışır ile alakalı içeriğimize hoş geldiniz. İcat edildiği günden bu yana hayatımızı en iyi şekilde kolaylaştıran bilgisayar belli bir sayı sistemi üzerine kurulmuştur bu yazımızda bilgisayar hangi sayı sistemine göre çalışır sorusunu ele alacağız.
Bilgisayar hangi sayı sistemine göre çalışır? Sorusu özellikle bilgisayar hakkında bazı detayları öğrenmek isteyenlerin çokça merak ettiği sorular arasında yer alır, bilgisayar sayı sistemi aslında bilgisayarın ana yapısını oluşturan kodlar dizimi, bu kodlar belli bir örüntü oluşturarak bilgisayardaki programlardan tutun da temasına varana kadar birçok işlemi bir arada gerçekleştirmeyi sağlar, bu nedenle bilgisayar sayı sistemi detaylarını iyice kavradıktan sonra bilgisayarın ana yapısını çözümler işlemlerinizi buna göre yerine getiririsiniz.
Bu yazımızda ele alacağımız bilgisayar sayı sistemi sayesinde siz de bilgisayar da bir işlem gerçekleştirirken hangi sayı sistemine göre oluştuğunu öğrenecek buna göre işlemlerinizi gerçekleştireceksiniz.
Sayı Sistemi Nedir? Bilgisayar Hangi Sayı Sistemine Göre Çalışır?
Bilgisayar sayı sistemi nedir? Sorusu özellikle bilgisayarın ana yapısını öğrenmek isteyenlerin merak ettiği sorular arasında yer alır. Sayı sistemi aslında programlanabilir bilgisayar ve hesap makinesi gibi dijital olan aygıt ve yazılımlardaki sayısal değerlerin iç göstergesi olarak bilinir. Burada yer alan sayısal değerler bayt ve bit gibi kavramlar ile ifade edilmektedir.
Sayısal değerler hem bit hem de bayt değer kodlamaları sayesinde oluşurken bilgisayarın çalışma rahatlığını sağlamaktadır. Aynı zamanda bilgisayarın yönerge kümesi sayesinde kullanılan kodlama seçeneği yazdırma ve görüntüleme gibi seçenekler ile dış görünme için dönüşme rahatlığı sağlar. Burada farklı işlemci türleri sayısal değerlerin aynı zamanda farklı iç gösterimlerine sahip olabilir.
Bilgisayar üzerinde yer alan çoğu hesaplama bir işlemci kaydına uyumsanan sayı biçimleri ile gerçekleşir fakat bazı yazılımların birden fazla bellek kullanımı ile beraber büyük sayıların temsiline izin vermektedir.
Bilgisayar sistemi verileri aslında ikili basamak kümesi ile ifade eder gösterim burada sırasıyla bayt adı verilen daha büyük sayı sistemi olan bitlerle ifade edilir. Bit kavramı ise iki durumdan birini ifade eden ikili bir basamak biçimi olarak karşımıza çıkar, bit 1 ve 0 ile ifade edilen bir değer biçimi olarak karşımıza çıkabilir. Aynı zamanda açık ve kapalı, doğru ve yanlış, veya başka bir anahtar biçiminde de kodlanabilir.
Tek bir bit sistemi kendi başına iki değer üzerinden hesaplanırken daha büyük değerleri ifade edebilmek için bir bit dizisi de burada kullanılabilir.
Sayı Sistemindeki Sayılar Ne Anlama Gelir
Bilgisayar sayı sistemindeki sayılar ne anlama gelir sorusu da bilgisayar meraklıları tarafından merak edilen sorular arasında yer alır. Bilgisayar üzerinde kullanılan sayı sistemleri bilgisayar üzerinde çevrilmesi kolay ve hızlı olan bilgisayarlarda daha çok tercih edilmektedir.
Burada örnek vermek gerekişe 2 rakam ile oluşan (0 ve 1 rakamları) ikili sistem olarak karşımıza çıkan aynı zamanda 16 rakamdan oluşan 16’lı sistemden oluşmaktadır. Aynı zamanda İkili sayı sistemi ayrıca bilgisayarın çalışma mantığı için de önemli bir katkı sağlar. Bilgisayar kayıt ünitesi üzerinde yer alan verileri de ikili sistem üzerine kayıt eder aynı zamanda bu verileri işlerken hafızada yer alan verinin ikili karşılığı ile beraber işlem yapar. Aynı zamanda mikroişlemciler burada verileri ikili sistem üzerinde işlerler. Bilgisayar sayı sistemi üzerindeki sayılar ne anlama gelir sorusunun mantığı da aslında buradadır.
- İki Tabanlı Sayı Sistemii: İki tabanlı sayı sistemi aslında Binary olarak karşımıza çıkar, burada iki adet sayı bulunur, bu sayılar 0 ve 1 ile ifade edilir. İngilizce bir kavram olan Binary kavramı ikili sayı sistemi anlamına gelir.
- Sekiz Tabanlı Sayı Sistemi: Sekiz tabanlı sayı sisteminde de sekiz adet sayı kullanılır bu sayılar 0 1 2 3 4 5 6 7 dir sekiz ise taban sayısı olarak karşımıza çıkar. Octal olarak ifade edilir.
- Onlu Sayı Sistemi: Aynı zamanda karşımıza onlu sayı sistemi çıkar. Onlu sayı sistemi ise 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 gibi rakamlardan oluşmaktadır. Bu sayıların tabanı ise 10’dur Decimal olarak ifade edilir.
- On Altı Sayı Sistemi: Son olarak ele alacağımız sayı sistemi ise 16’lı sayı sistemi olarak karşımıza çıkar. Hexadecimal olarak ifade edilen bu sayı sisteminde de 16 sayı bulunur. Bunlar 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F olup bu sayı sistemleri 10=A,11=B, 12=C, 13=D, 14=E, 15=F şeklinde ifade edilir.
Bilgisayar Hangi Sayı Sistemine Göre Çalışır
Bilgisayar üzerinde yer alan sayı sistemleri her bir bilgisayar işlemcisinde farklılık gösterir. Burada özellikle bilgisayar hangi sayı sistemine göre çalışır sorusunu ele alacağız. Bilgisayar üzerinde yer alan sayı sistemleri daha çok ikili sayı sistemi ile çalışır, burada en temel seviyede çalışan bilgisayarların daha çok bir ve sıfır anlamına gelen ikili sayı sistemi ile işlem yapmaktadır.
Dijital bilgisayarlar daha çok geçmişin analog modelinde farklılık göstererek iki durum prensibi üzerinden çalışma gösterir. Aynı zamanda açık veya kapalı gibi durumlar ile beraber burada elektrik akımı bu ortamda var mı yok mu bu anlama gelmektedir. Burada elektrik akımı bulunursa anlık durum 1 değerini almaktadır. Eğer yoksa 2 değerini almaktadır.
İkili sayı sistemi ile çalışma gösteren bilgisayar üzerinde daha çok kapılar bulunur, bu kapıları girişlerine ikili sayı sistemi üzerinde yer alan giriş kısımlarına ikili sayı tabanı üzerinden bir veya birden fazla sayı değer gönderilir. Eğer kapıya 1 değeri gönderilecekse girişe elektrik verilir. Eğer 0 verilecekse de kapıya giden akım toprağa bağlanır. Modern bilgisayarlar üzerinde bulunan çalışma prensibi de bu temele dayanır.
İkili çalışma prensibine sahip bilgisayar üzerinde yer alan çalışma mekanizmalarını bir sonraki aşamaya taşıyabilmek için dizgileri kullanırız. İkili sayı sistemi üzerinde bulunan her bir 1 veya 0 aslında bir biti temsil eder. Bunlar da her bir devre üzerinde bulunan anahtarları temsil etmektedir.
Burada ele alacağımız bir diğer soru da neden ondalık sayı sistemleri kullanılmıyor sorusu, burada aslıdna dizgiler sayesinde ikili sayı sistemini kullanıp ikiden fazla sayı seçeneğini temsil edebiliriz. Fakat sayılar arttıkça görünürde kullanılan alan da bununla beraber artış göstermektedir.
Daha açıkça ifade edecek olursak 10 sayı sistemi üzerinde yazılan bir sayı sadece 3 bit yer kaplarken aynı sayının ikili taban üzerindeki gösterimi ise 8 bit yer kaplar. Bu nedenle ekranda farklı olarak görülmektedir. Teoride daha yüksek bir sayı tabanı kullanmanız aslında herhangi bir sayıyı az rakam ile temsil etmemizi sağlar. Fakat burada yer alan devrelerde kullanılan ikili sayı sisteminin üstüne çıkmak imkansız hale gelir. Ancak kuantum bilgisayarlar üzerinde yer alan devrede, açık ve kapalı dışında bir durum görülmez.
Bilgisayar Hangi Sayı Sistemi İle Çalışır 2022
Bilgisayar üzerindeki sayı sistemi 2022 yani günümüze göre bilgisayar hangi sayı sistemi ile çalışır 2022 yılına göre değerlendirilir. Burada sayı sistemi üzerinde sayı sistemi günümüzde yeni bilgisayarlarda daha çok 16 lı sayı sistemi ile çalışır burada bilgisayar boolen sistemi üzerinden sayı sistemi ile çalışma göstermektedir.
Bilgisayar teknolojileri olduğu için sekizlik ve on altı sayı sistemleri ile burada bahsinin geçtiğini fark etmektedir. Bu iki sayı sistemi üzerinde yer alan durumların tercih edilmesinin sebebi ise, ikinin katları olarak bilinir. Örnek verecek olursak 1 byte üzerinde yer alan işlemleri ikili sayı sistemi ile sekizlik sayı sistemi kullanarak gerçekleştirmek daha çok programcılar için işlevsel hale gelecek. Ayrıca burada yer alan 32-bitlik renk değerlerini 11111111000000001110111010011001 gibi ikili sayı sistemi yerine FF00EE99 şeklinde kodlama yapmak daha da etkili olacak.
Yeni çıkan dijital bilgisayarların çoğunda ikili sayı sistemi kullanılır burada aslında devre üzerinde yer alan her anahtar iki farklı durum ile değeri anlamına gelir. Teorik olarak bu anahtarların daha fazla durum değeri alabilmesi açısından bilgisayarlar ikili sayı sistemi üzerine geçebilir.
Burada aynı zamanda kuantum seviyesi de aslında önemli bir faktör kuantum sayı sistemi ikili sayı sistemi üzerinde kübit adı verilen özel bitler üzerinde 01 sayı sistemi ile ifade edilir. Kuantum bilgisayar üzerinde yer alan kübitler ile beraber tüketici seviyesi bilgisayarlardan daha fazla işlem yapılabilir. Bu aslında bilgisayarların inanılmaz işlem gücüne sahip olması olarak ifade edilebilir. Google baz alarak arama yapabilirsiniz. Önceki içeriğimiz olan Ekran Kartı Nasıl Test Edilir 2022 içeriğimizi inceleyebilirsiniz.